Page 36 - BCC - BAHAR 2022 SAYI 12

Tadında Zamanında

ürünleri vitaminler, mineraller, karbonhidratlar
(nişasta, posa) ve diğer besin ögelerini içermeleri
nedeniyle sağlık acısından önemli yiyecekler olup
karbonhidrat içeriği yüksektir. Bu nedenle de
tahıllar vücudun temel enerji kaynağıdır. Sinir,
sindirim sistemi ile deri sağlığı ve hastalıklara karşı
direnç oluşumunda önemli görevleri vardır. En fazla
tüketilen tahıl ürünü ekmektir. Mayalı ekmeklerdeki
bazı minerallerin (çinko, bakır, demir gibi)
emilimleri daha kolaydır dolayısıyla besin değerleri
daha yüksektir. Tam tahıllar demir, magnezyum,
selenyum, B vitaminleri ve diyet posası gibi besin
ögelerinin kaynağıdır. Günlük tahıl tüketiminin en
az yarısı “tam tahıl” olmalıdır. Ekmek ve tahıllardan
günlük tüketilmesi önerilen miktar çocuklar için
2,5-5 porsiyon; adolesanlar için 3-8 porsiyondur.
4) Sebze grubu; sebzelerin bileşimlerinin önemli
kısmı su olup günlük enerji, yağ ve protein
gereksinmesine çok az katkıda bulunurlar. Bununla
beraber, mineraller ve vitaminler bakımından
özellikle folat (folik asit), A vitaminin ön ögesi
olan beta-karoten, E, C, B2 vitamini, kalsiyum,
potasyum, demir, magnezyum, posa ve diğer
antioksidan özellikte olan bileşiklerden zengindir.
Vücuttan bazı zararlı maddelerin atılmasına
içerdikleri bu maddeler yardımcı olur. Büyüme ve
gelişme, hücre yenilenmesi, doku onarımı, deri
ve göz sağlığı, diş ve diş eti sağlığı, kan yapımı,
hastalıklara karşı direncin oluşumunda etkindir.
Bağırsak çalışmasının düzenlenmesine yardımcı
olur. Sağlıklı beslenmede çeşitli renk ve türlerde

sebze tüketilmelidir. Farklı sebzeler, farklı besin ögeleri
içerdikleri için gün içerisinde tüketilen sebzelerin
çeşitlendirilmesi gerekir. Her gün koyu sarı renkli (havuç,
patates), koyu yeşil yapraklı (ıspanak, marul, kıvırcık, pazı,
semizotu, brokoli vb.), nişastalı (patates, bezelye) ve diğer
sebzeler (domates, soğan, taze fasulye) dengeli bir şekilde
tüketilmelidir. Çocukların günlük beslenmesinde 1,5-2,5
porsiyon, adolesanların ise 2-3 porsiyon sebze tüketmesi
önerilmektedir.
5) Meyve grubu; meyveler ve sebzeler iki ayrı besin grubudur
ancak besin ögesi içerikleri oldukça benzerdir. Vücutta
benzer şekilde kullanılır. Meyvelerde de sebzelerde olduğu
gibi tüketimlerinde çeşitliliğin sağlanması önemlidir.
Genellikle turunçgiller grubu ve üzümsü meyveler (çilek,
ahududu, böğürtlen, yaban mersini, karadut gibi) ve
diğer üzümler C vitamini ile çeşitli antioksidanlardan
zengin iken; elma, muz, kayısı vb. meyveler potasyumdan
zengindir. Meyvelerin günlük tüketilmesi önerilen
miktarı çocuklar için 1,5-2,5 porsiyon; adolesanlar için 2-3
porsiyondur.
Sebze ve meyvelerin çiğ tüketilmesi tercih edilmelidir.
Birçok vitamin ve mineral, sebze ve meyvelerin özellikle dış
yapraklarında, kabuğunda veya kabuğun hemen altındaki
kısımlarında bulunur. Bu nedenle kabuklu yenilebilen
meyveler iyice yıkandıktan sonra kabukları soyulmadan
tüketilmeli, soyulması gerekiyorsa mümkün olduğunca
ince soyulmalıdır.

36